Aparaty słuchowe
Aparaty słuchowe to urządzenia mające za zadanie umożliwić słyszenie i rozumienie mowy. Ich konstrukcja, począwszy od fizycznego rozmieszczenia elementów, aż po specjalistyczne oprogramowanie komputerowe ma umożliwić realizację tego zadania. W uproszczeniu, główne elementy aparatów słuchowych są takie same:
- jeden lub kilka mikrofonów (zwykle 2) — zbierają one dźwięk z otoczenia osoby niedosłyszącej i zamieniają na sygnał elektryczny — przekazują do wzmacniacza lub procesora sygnału
- wzmacniacz – tzw. serce aparatu słuchowego. W starszych aparatach analogowy, tylko wzmacniał dźwięk, w młodszych cyfrowy, zwany procesorem sygnału. Procesor wykonuje wszystkie operacje mające za zadanie: rozpoznać dźwięk, odróżnić jego poziom, odfiltrować dźwięki niepotrzebne i wzmocnić tak, aby uzyskać jak najlepsze rozumienie mowy
- słuchawka — miniaturowy głośnik aparatu, który podaje dźwięk do ucha albo przez wkładkę douszną (aparaty zauszne), albo bezpośrednio do ucha (aparaty wewnątrzuszne)
- obudowa — wykonana seryjnie (aparat zauszny) lub indywidualnie (aparat wewnatrzuszny)
- komora baterii — miejsce do wkładania baterii lub akumulatora zasilającego cały układ
- regulatory (w zależności od wersji) — umożliwiające zmianę programów słyszenia lub głośności
Aparaty słuchowe w celu użytkowania nie wymagają specjalnej wiedzy ani umiejętności, są proste w obsłudze. Użytkownik samodzielnie zakłada i zdejmuje aparat, i jako urządzenie rehabilitacyjno- wspomagające może nosić go przez cały dzień lub też według indywidualnych potrzeb.
Aparaty słuchowe stosuje się u osób z różnymi rodzajami i stopniami ubytków słuchu. Z tego powodu aparaty słuchowe można podzielić na wiele sposobów.
Podział aparatów słuchowych
Aparaty słuchowe stosuje się u osób z różnymi rodzajami i stopniami ubytków słuchu. Z tego powodu aparaty słuchowe można podzielić na wiele sposobów.
Aparaty wewnętrzne
Aparaty zauszne
Aparazy ze słuchawką zewnętrzną
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj nasz wpis na blogu w którym dokładniej opisujemy rodzaje i sposób działania aparatów słuchowych.
Ze względu na technologię i sposób przetwarzania sygnału
- Aparaty analogowe — pierwszy i najdłużej stosowany rodzaj aparatów. Aparaty te miały analogowe wzmacniacze wraz z niewielką liczbą regulatorów i skromnymi możliwościami dopasowania, zwłaszcza do ubytków odbiorczych. Największą zaletą była jakość dźwięku i prostota budowy. Obecnie bardzo niewielu producentów ma je w swojej ofercie, u większości z nich zostały wycofane co najmniej kilka lat temu. Wciąż można jednak spotkać osoby użytkujące tego typu aparaty.
- Aparaty programowane — połączenie cyfrowego sterowania z analogową obróbką sygnału. Aparaty tego typu stanowiły pomost między aparatami analogowymi, a cyfrowymi w czasach, gdy technologia cyfrowa była dość droga. Z jednej strony programowanie przy pomocy komputera zwiększało znacznie ich możliwości dopasowania, a z drugiej podobieństwo do aparatów analogowych sprzyjało użytkownikom zmieniającym swoje aparaty na nowsze. Z biegiem czasu technologia cyfrowa znacząco staniała i aparaty programowane w naturalny sposób zniknęły z rynku. Niektórzy producenci mają je jeszcze w swojej ofercie, ale w bardzo ograniczonym wyborze.
- Aparaty cyfrowe- najpopularniejsze i najbardziej zaawansowane aparaty słuchowe, we wszystkich segmentach cenowych. Sercem tych aparatów jest procesor sygnału, programowany przy pomocy komputera. Dzięki komputerom oraz skomplikowanemu oprogramowaniu w aparacie można ustawić dziesiątki parametrów, m.in.: wzmocnienia w poszczególnych kanałach, kierunkowość mikrofonów, redukcję hałasów, rozpoznawanie środowisk akustycznych i wiele innych.
Ze względu na budowę
- Aparaty zauszne BTE- ich obudowa ma określony przez producenta seryjny kształt i w zależności od typu rozwiązania skrywa całą lub prawie całą elektronikę aparatu. Wyróżnia się tu dwie wersje obudowy: klasyczną zauszną, dalej zwaną BTE, oraz zauszną ze słuchawką wyprowadzoną na zewnątrz i mocowaną w przewodzie słuchowym, zwaną dalej RIC (Receiver In Canal) lub RITE (Receiver In The Canal). Wersja BTE jest większa i wielkość tę ściśle determinuje moc aparatu. Im aparat jest słabszy, tym wielkość mniejsza. Przy obecnym rozwoju technologii wyróżnia się w zasadzie trzy wielkości tych aparatów:
- mini BTE, zasilane małymi bateriami, zwykle typ 312 lub 10, do ubytków od lekkiego do umiarkowanego, bez dodatkowych regulatorów lub z jednym przyciskiem regulatora
- BTE średniej wielkości, zasilane bateriami typu 312 lub 13, do ubytków od lekkiego do znacznego, wyposażone w przełącznik programów i/lub potencjometr, nierzadko zintegrowane ze sobą, tzn. pełniące zamienne lub obie funkcje na raz
- BTE największe, dużej mocy, zasilane bateriami typu 13 lub 675, do ubytków od umiarkowanych do resztek słuchowych, wyposażone zwykle w osobny przełącznik programów i potencjometr
Do aparatu BTE podłączany jest dźwiękowód, a ten z kolei mocuje się do wkładki dousznej indywidualnej lub uniwersalnej. Sam dźwiękowód może występować w trzech średnicach: 0,9 mm, 1,3 mm oraz 2 mm, co umożliwia dobranie możliwie optymalnego rozwiązania dla osób o różnych ubytkach słuchu i określonych wymaganiach co do dyskrecji.
- Aparaty zauszne typu RIC powstały z uwagi na dwa aspekty: dyskrecję oraz akustykę. Stanowią one pewnego rodzaju krzyżówkę aparatu zausznego z wewnątrzusznym. W efekcie słuchawka została wyprowadzona na zewnątrz obudowy BTE, co przyczyniło się do znacznego zwiększenia ich uniwersalności. W przypadku np. znacznego pogorszenia słuchu można wymienić samą słuchawkę na mocniejszą, co jest znacznie tańszym rozwiązaniem, a jedynym skutkiem ubocznym może być nieco zwiększony pobór energii (większa moc wymaga więcej prądu). Umieszczenie słuchawki, połączonej z częścią zauszną cienkim kabelkiem, w przewodzie słuchowym (na wzór aparatu wewnątrzusznego), z dala od części zausznej sprzyja mniejszym stratom dźwięku, a cały układ jest znacznie mniej podatny na sprzężenie zwrotne (zjawisko piszczenia, szczególnie dokuczliwe w aparatach dużej mocy).